Sakya to niewielkie miasteczko, 25 km od Autostrady przyjaźni i 155 km na południowy zachód od Shigatse (jeśli chcesz wybrać się do Sakyi, zapraszam Cię do skorzystania z mojej oferty organizacji podróży indywidualnych do Tybetu). Nazwa Sakya po tybetańsku oznacza „szarą ziemię”. Położone na wysokości 4300 m n.p.m. miasteczko słynie z wielkiego klasztoru Sakya. To jedno z moich najulubieńszych miejsc w Tybecie.
Podobnie jak Riwoche Tsuglhakhang na wschodzie Tybetu, Sakya ma unikatową architekturę, niespotykaną w innych regionach Tybetu. Otaczające klasztor mury wysokie są na 16 m i grube na 3,5, w narożnikach wybudowano wieże strażnicze – określane są mianem Tybetańskiego Wielkiego Muru. Sprawiają one, iż cała budowla wygląda bardziej jak twierdza, niż klasztor.
Składa się z dwóch grup zabudowań. Północna część, będąca obecnie w większości w ruinie powstała w 1073 r. położona jest na wzgórzach Ponpori, jest to świetne miejsce wspinaczkowe, można stąd podziwiać panoramę miasta. Po południowej stronie rzeki Trum-Chu znajduje się nowsza część – wybudowana w 1268 r. Południowa część w cudowny sposób uniknęła zagłady, ocalona przez Zhow Enlaia, który w ostatniej chwili powstrzymał atak bombowy.
Podobnie jak wszystkie klasztory Sakyapy, tak i ten pomalowany jest na tradycyjne kolory: szary, czerwony i biały, zwane Rigsum Gonpo (trójca bodisatwów). Biały symbolizuje Czanresiga – bodhisatwę współczucia, czerwony – bodhisatwę mądrości – Mandżuśrego, a szary – strażnika tajemnej nauki tantr – Cziano Dordże (Vajrapani).
Miniprzewodnik
po Tybecie
Podstawowe informacje dotyczące podróżowania po dachu świata.
POWSTANIE SZKOŁY SAKYA
W XI w. na fali renesansu nauki buddyjskiej w Tybecie, uczeń Drogmi Lotsawy Shākya Yeshe*, wywodzący się z bogatej lokalnej rodziny Kon – Konchok Gyelpo – założył klasztor Sakya. Do dnia dzisiejszego na czele szkoły Sakya stoi Sakya Trizin** (Dziedzic na Tronie Sakya) pochodzący z rodu Khon. Niegdyś najstarszy syn zostawał głową rodu, a młodszy zasiadał na „tronie Sakya”. Obecnie władza nad Sakyapą przechodzi z ojca na syna – wysocy rangą lamowie mogą zawierać związki małżeńskie. Sakyapowie odegrali znaczącą rolę w historii Tybetu.
W XIII w. miasteczko stało się ważnym ośrodkiem nauki buddyjskiej dzięki wybitnemu uczonemu i opatowi Kundze Gialtsenowi – zwanemu Siakya Panditą. Jego sława była tak wielka, że gdy Mongołowie najechali Tybet, to właśnie on reprezentował Tybetańczyków przed obliczem księcia Godana – syna Czyngishana. Uczony odbył 3-letnią podróż do Mongolii, przebywał na dworze księcia i stał się jego przewodnikiem duchowym. Książe poinformował Panditę, iż przejmuje zwierzchnictwo nad Tybetem – wszelki opór był bezcelowy, Mongołowie byli zaprawieni w bojach a ich łatwe zwycięstwa nad Xia i innymi królestwami na wschodzie sprawiały, że los Tybetańczyków w przypadku stawiania oporu, byłby opłakany. Po śmierci Siakya Pandity, władzę przejął jego bratanek Pagpa i przy poparciu Mongołów został władcą Tybetu. Był to pierwszy rząd, w historii kraju na Dachu Świata, na czele którego stał lama. Mongolskie zwierzchnictwo nad Tybetem trwało krótko. Przekupność mongolskich władz oraz rywalizacja z Kagjupą spowodowały upadek Sakyapów – w 1345 r. władzę nad krajem przejęli lamowie ze szkoły Kagju i główny ośrodek władzy przeniesiono do Nedong w regionie U.
Niemal do czasów obecnych miasto Sakya, podobnie jak Szigatse, cieszyło się autonomią, jeszcze dziś można zobaczyć domy pomalowane na tradycyjne kolory.
Inne sławne klasztory Sakyapy to Shalu w regionie Tsang, Jyekundo Dondrubling (Kham) – miejsce w którym swój ziemski żywot zakończył Panczenlama IX (klasztor ucierpiał w wyniku trzęsienia ziemi w 2010 r.) oraz Dzongsar (Kham).
GŁÓWNE ATRAKCJE SAKYI
- wielki bęben w głównej świątyni
- masywne filary w głównej świątyni, wykonane z całych pni drzew. Niektóre z nich podarowane klasztorowi przez Kubilaj Chana.
- 11 srebrnych czortenów – relikwiarze opatów klasztoru
- mandala z piasku w szklanej gablocie
- wielka biblioteka. Sekretne pomieszczenie o długości 60 m i wysokości 10 m wypełnione 84.000 zwojów odkryto w 2003 r. w jednej z sal klasztornych. Pieczęci na zamurowanych drzwiach były nienaruszone. Wiele wskazuje na to, że księgozbiór pozostawał nietknięty przez setki lat. Odkryte księgi traktują o medycynie, astronomii, filozofii, sztuce oraz historii.
*Drogmi Lotsawa Shākya Yeshe – uczony z indyjskiego uniwersytetu buddyjskiego Vikramashila, uczeń Naropy. Tłumacz z sanskrytu na tybetański nauk Buddy. Lotsawa oznacza w języku tybetańskim – tłumacz.
** Od 2017 r. na czele szkoły Sakya stoi Ratna Vajra Rinpoche, syn poprzedniego, 41-go, Siakya Trizina – Ngawang Kunga Tegchen Palbara
Marzysz o podróży do Tybetu?
Lubisz podróżować indywidualnie albo z grupą przyjaciół? Cenisz sobie żeby podróż była w 100% dostosowana do Ciebie?