W tym artykule zaprezentuję Ci 11 moim zdaniem najpiękniejszych i najbardziej interesujących miejsc w Tybecie. W każdym z nich byłam wielokrotnie i niezmienne cieszę się na każdą kolejną wizytę (więcej o ofercie organizacji wyjazdów indywidualnych do Tybetu znajdziesz tutaj).

11 najpiękniejszych miejsc w Tybecie – wybór subiektywny

Zacznijmy od Lhasy i mojego ukochanego Jokhangu…

1. JOKHANG

Jokhang (czyt. Dżokang) jest najświętszym, najbardziej czczonym i najczęściej odwiedzanym miejscem Tybetu – niezależnie od pory roku można tu spotkać pielgrzymów ze wszystkich zakątków dachu świata. Zwłaszcza podczas Losaru (Tybetańskiego Nowego Roku) tysiące Tybetańczyków podążają drogą pielgrzymkową wokół świątyni.

Jokhang został zbudowany na początku VII w. na rozkaz króla Songtsena Gampo. Najważniejszym miejscem świątyni jest kaplica Jowo – figura powstała w cudowny sposób w Indiach za życia Siakjamuniego;  została przesłana jako prezent dla cesarza Chin, skąd trafiła do Tybetu. Według lokalnych wierzeń, jedna wizyta w Jokhangu usuwa całą złą karmę, kolejna zapewnia odrodzenie jako istota ludzka, co umożliwia podążanie ścieżką wyzwolenia (tak twierdzili Tsongkhapa oraz Wielki V Dalajlama).

Mimo wszystkich zmian, które dokonały się w Lhasie w ciągu ostatnich 50 lat, Jokhang jest wciąż jednym z najciekawszych miejsc do odwiedzenia w Tybecie. Rano, w wielkich kadzielnicach, przed świątynią palony jest jałowiec – jego zapach można wyczuć w całej tybetańskiej części Lhasy. Pielgrzymi zaczynają bić tu pokłony jeszcze przed wschodem słońca, a kończą późno w nocy.

2. POTALA

Najbardziej rozpoznawalną budowlą Lhasy jest Pałac Potala – zimowa rezydencja nominalnych władców Tybetu do 1959 r., kiedy Dalajlama XIV został zmuszony do ucieczki z Lhasy.  Potala jest najwyżej usytuowanym (3700 m n.p.m.) pałacem na świecie, a do czasu utworzenia na jego terenie muzeum był również największym budynkiem mieszkalnym. Wznosi się ponad 90 m nad miastem, zajmując południowe zbocza Marpo Ri (Czerwonej Skały) na długości ok. 1,5 km i obszarze 41 ha. Składającą się z 13 kondygnacji budowlę wzniesiono z gliny, kamieni i drewna bez użycia gwoździ. 

Pałac podzielony jest na zewnętrzny Podrang Karpo (Biały Pałac) o świeckim charakterze, zawierający m.in. prywatne pomieszczenia Dalajlamy oraz wewnętrzny, Podrang Marpo (Czerwony Pałac), religijne centrum Tybetu, mieszczący m.in. groby 8 z 14 dalajlamów. Całość, to ponad 1000 komnat, 10 000 kapliczek i 200 000 różnego rodzaju rzeźb. Od 1994 r. Potala znajduje się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO, na którą wpisana została wraz z pobliskimi Jokhangiem i Norbulingką.

3. SAMYE

Klasztor Samye jest pierwszym klasztorem buddyjskim wybudowanym w Tybecie. Wzniesiono go najprawdopodobniej w latach 775–779, pod patronatem Trisonga Decena. Król starał się ożywić buddyzm, którego popularność zmalała znacznie od momentu wprowadzenia do Tybetu przez króla Songtsena Gampo w VII w. Budowlę wzniesiono na wzór klasztoru Odantapuri w Biharze. Pierwotny budynek klasztoru już nie istnieje; był wielokrotnie niszczony: w wojnie domowej w XI w., przez pożary w połowie XVII w. i trzęsienie ziemi. Podczas rewolucji kulturalnej został niemal całkowicie zburzony, a na jego terenie wypasano zwierzęta gospodarskie. Za każdym razem klasztor odbudowywano. Obecnie, głównie dzięki staraniom wielkiego mistrza ze szkoły Nyingma  – Dilgo Khyentse Rinpocze oraz Panczenlamy X.; w 1986 r. ponownie zamieszkali w nim mnisi.

Klasztor wybudowany jest na planie wielkiej mandali, z główną świątynią (Utse) w centrum, reprezentującą mityczną górę Meru. Pozostałe budynki stoją na przedłużeniu linii przecinających narożniki i punkty kardynalne świątyni, przedstawiając kontynenty i inne elementy kosmologii buddyjskiej. W głównej świątyni znajdują się liczne malowidła naścienne i rzeźby oraz relikwie. Przed wejściem do głównej świątyni można zobaczyć stelę Trisonga Decena, ogłaszającą buddyzm religią państwową.

4. SAKYA

Sakya to niewielkie miasteczko 127 km na południowy zachód od Shigatse, położone na wysokości 4300 m n.p.m. W XIII w., dzięki wybitnemu uczonemu i opatowi Kundze Gialtsenowi – zwanemu Sakya Panditą, stało się ono ważnym ośrodkiem nauki buddyjskiej. Jego sława była tak wielka, że gdy Mongołowie najechali Tybet, to właśnie on reprezentował Tybetańczyków przed obliczem księcia Godana, syna Czyngis-chana. W XIII i XIV w. opaci klasztoru Sakya zarządzali całym Tybetem.

Klasztor Sakya, składa się z dwóch grup zabudowań – północnej, z 1073 r., obecnie odbudowywanej po zniszczeniach rewolucji kulturalnej i południowej – datowanej na 1268 r. Obie części oddziela rzeka Trum-Chu. Mury otaczające południową część klasztoru wysokie są na 16 m i grube na 3,5 m; w narożnikach wybudowano wieże strażnicze, co nadaje budowli wygląd twierdzy. Podobnie jak wszystkie klasztory Sakya, tak i ten pomalowany jest na tradycyjne kolory: szary, czerwony i biały.

Jak wszędzie w Tybecie klasztor otoczony jest drogą pielgrzymkową – korą, ale wyjątkowo prowadzi ona nie po ziemi, ale po murach klasztoru. Rozciąga się z niej piękny widok na dolinę i północną część klasztoru.

11 najpiękniejszych miejsc w Tybecie – moje absolutnie najukochańsze:
– Świątynia Jokhang
– Klasztor Samye
– Klasztor Sakya

5. RONGBUK

Rongbuk (4980 m n.p.m.) jest najwyżej położonym klasztorem na świecie .Został zbudowany przez mnichów ze szkoły Nyingma  w 1899 r. Choć nie jest tak zabytkowy jak inne klasztory w Tybecie, to słynie z pięknych malowideł ściennych. Klasztor ma pięć pięter, ale tylko dwa z nich są obecnie używane. Ponoć wybudowano go ponieważ główny lama chciał cieszyć się spokojnym otoczeniem i głębokim snem. Niegdyś żyło tu 500 mnichów, obecnie jest ich 50 (mnichów i mniszek). W ostatnich latach klasztor został gruntownie przebudowany.

Miniprzewodnik
po Tybecie

Podstawowe informacje dotyczące podróżowania po dachu świata.

Pobieram darmowego PDF-a

6. NAMTSO

Namtso znane jest jako jedno z najpiękniejszych miejsc w paśmie gór Nyenchen Tanglha/Thangulashan (najwyższy szczyt – 7162 m). Tutejsze jaskinie od wieków stanowiły cel pielgrzymek Tybetańczyków. Nyenchen Tanglha, to góry, które pokonali Herrer i Afschneiter w filmie (i książce) „7 lat w Tybecie”. Chiński National Geographic w 2005 r. wybrał Namtso jednym z 5 najpiękniejszych jezior w Chinach. jego nazwa oznacza niebiańskie jezioro (nam – niebo, tso – jezioro). Jest ono jednym z 3 świętych jezior w Tybecie. Położone jest na wysokości 4720 m n.p.m., ma powierzchnię 1961 km².

Długość jeziora to 70 km, szerokość 30 km, głębokość 35 m.Namtso jest drugim co do wielkości (po jeziorze Kukunor, chiń. Qinghai Hu) słonym jeziorem w Chinach i najwyżej położonym słonym jeziorem na świecie. Woda w jeziorze jest krystalicznie czysta, błękitna. Wiosna i lato to najlepszy czas na odwiedzenie Namtso – dzikie jaki, zające i inne dzikie zwierzęta wędrują wzdłuż brzegów szukając żywności, ptaki migrujące wychowują tu swoje pisklęta, w wodach pływają ryby. Na łąkach pasą się owce i jaki, słychać pieśni pasterzy doglądających swoich stad. O tej porze roku Namtso jest pełne życia.

7. DRAK YERPA

Kolejne z 11 najpiękniejszych miejsc Tybetu moim zdanie, to Drak Yerpa – doskonałe miejsce na krótką wycieczkę za miasto. Droga z Lhasy prowadzi wśród malowniczych wiosek, wzdłuż biegu rzeki Kyichu i jej dopływu – Yerpa Chu do kompleksu jaskiń i świątyń, jednego z najstarszych miejsc medytacyjnych w całym Tybecie. Niektóre z jaskiń również i dzisiaj zamieszkiwane są przez joginów. Drak Yerpa to wspaniałe miejsce na krótki trekking.

8. GANDEN

Ganden Namgyeling jest trzecim z tzw. Trzech Wielkich Klasztorów Gelugpy. Wzniesiony został w górach Wangbur, na wysokości 4300 m n.p.m., ok. 36 km na północny-wschód od Lhasy. Klasztor został wybudowany w 1409 r. przez samego Tsongkhapę – założyciela szkoły Gelug. Jest on też miejscem jego ostatniego spoczynku – w 1914 złożono tu, w srebrnej stupie jego zwłoki. W Gandenie znajduje się ponad 2 tuziny kaplic z figurami Buddy, największa z nich może pomieścić 3500 mnichów. Na początku XX w. klasztor zamieszkiwało 6000 osób. Obecnie jest ich jedynie 170. W klasztorze są dwa kolegia (dratsangi) – Jangtse i Shartse. Okolice Gandenu to świetne miejsce na krótki trekking. To także punkt startowy trekkingu do Samye.

9. JAMBULAKHANG

Położony na wschodnim brzegu rzeki Rarlung, na południowy wschód od Tsetangu, Yumbulhakang jest najstarszym zamkiem w Tybecie. Wybudowany został przez legendarnego pierwszego króla Tybetu – Nyatri Tsenpo, w II w. p.n.e. Za panowania Songtsena Gampo zamek był letnią siedzibą księżniczki Wencheng i króla. Za panowania Wielkiego V Dalajlamy pałac stał się klasztorem szkoły Gelug.

Zamek ma 3 piętra. Na pierwszym znajduje się niewielka sala z kaplicą Nyatri Tsenpo i Songtsena Gampy. Na drugim piętrze znajduje się sala modłów. W pobliżu pałacu znajduje się magiczne źródło Ga’er, miejscowa ludność wierzy, że ma ono moc leczenia wielu chorób. Do zamku prowadzi dość strome podejście. Wędrówka zajmuje ok. 20 minut. Można wynająć konia.

10. PELKOR CHODE

Klasztor został założony w 1418 r. przez II księcia Gyantse, Rabtena Kunsanga, który był uczniem Kedruba Je (rozpoznanego później jako Panczenlama I), jednego z najbliższych uczniów Tsongkhapy. W kompleksie znajdowało się ok. 15 różnych klasztorów trzech różnych szkół buddyjskich (Gelug, Sakya i Kahdam). Jest to jedno z niewielu miejsc w Tybecie, w którym harmonijnie koegzystują mnisi z różnych szkół. Klasztor jest mieszanką architektury chińskiej, tybetańskiej i nepalskiej.

Najbardziej znanym obiektem klasztoru Pelkhor Chode jest wybudowana w 1497 r. stupa Kumbum. Nazywana jest gomangiem czyli czortenem (stupą) o wielu drzwiach. Nazwa kumbum oznacza 100 000 wizerunków. Budowla ma wysokość 35 m i średnicę 20 m, 9 pięter, 108 drzwi, 77 kaplic. Ozdobiona jest malowidłami w stylu newarskim (Nepal) i chińskim.

11. MT KAILASH

Mt. Kailash w Zachodnim Tybecie jest jednym z najważniejszych miejsc kultu w Azji. Każdego roku pielgrzymuje do niego tysiące osób z Tybetu, Indii i Nepalu, choć zapewne gdyby nie trudności z uzyskaniem permitu, liczba ta byłaby znacznie większa. Przez wyznawców buddyzmu i hinduizmu, Kailash uważany jest za centrum świata. Niektórzy przypisują mu nadprzyrodzone moce, inni twierdzą, że jest to piramida wybudowana przez kosmitów.

O ile duchowa rola szczytu zależy od naszych własnych przekonań to trudno negować naturalne piękno góry. Trasa trekkingu wynosi 53 km i na jej ukończenie potrzeba 3 dni. Nie jest bardzo trudna ale, należy pamiętać o tym, że wędruje się cały czas po dużych wysokościach. Aklimatyzacja do wysokości i przygotowanie kondycyjne to podstawa. (więcej o chorobie wysokościowej znajdziesz tu).

W Tybecie jest wiele pięknych miejsc do odwiedzenia. Niestety nie da się ich wszystkich odwiedzić podczas jednej krótkiej podróży. W tym artykule zebrałam 11 najpiękniejszych miejsc w Tybecie (oczywiście to mój subiektywny wybór), które warto odwiedzić, jeżeli planujesz pojechać do Tybetu tylko raz.

Marzysz o podróży do Tybetu?

 Lubisz podróżować indywidualnie albo z grupą przyjaciół? Cenisz sobie żeby podróż była w 100% dostosowana do Ciebie?

Indywidualna podróż do Tybetu – dowiedz się więcej